مدیر گروه : دکتر کمال رایگان شیرازی
معرفی موقعیت رشته تکنولوژی رادیولوژی :
الف) از رشته های دانشکده پیراپزشکی
ب) دارای مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته
ج) دارای دوره های روزانه وشبانه در هر دو مقطع
د) پذیرش دانشجو در مقطع کاردانی : ورودی مهرماه ، روزانه و شبانه جمعاً 30 نفر
ه) پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی : ورودی بهمن ماه ، روزانه و شبانه جمعاً 30 نفر
آینده شغلی :
الف) لزوم گذراندن دوره طرح نیروی انسانی بعد از اتمام دوره کاردانی یا کارشناسی ( به کارگیری نیروهای فارغ التحصیل در مراکز درمانی دولتی جهت آینده شغلی )
ب) جذب در مراکز درمانی مانند بیمارستانها اعم از دولتی یا خصوصی ، درمانگاهها ، کلینیک های رادیولوژی و سایر مراکز تصویر برداری
آینده تحصیلی :
الف) ورود به دانشگاه در مقطع کاردانی رادیولوژی
ب) ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ناپیوسته در رشته رادیولوژی
ج) در مقطع کارشناسی ارشد و بالاتر ، تحصیل در رشته های فیزیک پزشکی و آناتومی
میزان واحدهای درسی :
الف ) دوره کاردانی :
گذراندن 17 واحد دروس عمومی ، 16 واحد دروس پایه و اصلی ، 21 واحد دروس تخصصی و 20 واحد کارآموزی بیمارستانی جمعاً به میزان 74 واحد
ب) دوره کارشناسی :
گذراندن 15 واحد دروس عمومی ، 26 واحد دروس پایه و اصلی ، 20 واحد دروس تخصصی و 12 واحد کارآموزی در عرصه جمعاً به میزان 73 واحد
به تمامی بیمارانی که به بخش MRI وارد میشوند، قبل ز انجام MRI توصیه اکید میشود که از به همراه داشتن وسایل فلزی مانند ساعت و ... خودداری کنند و این سوالی برای تمامی این بیماران میباشد که چرا این همه توصیه. ممکن است با به همراه داشتن این وسایل چه اتفاقی برای آنها بیافتد؟ یا چه اثری ممکن است بر روی نتیجه تصویر برداری از آنها داشته باشد؟
MRI مخفف کلمات Magnetic Resonance Imaging به معنی تصویر برداری تشدید مغناطیسی میباشد. به این روش NMR نیز اطلاق میشود که مخفف کلمات Nuclear magnetic Resonance به معنی تشدید هستهای مغناطیسی نیز میگویند، که در کتابها و کاربردهای پزشکی واژه MRI کاربرد بیشتری دارد.
در سال 1937 میلادی اولین آزمایش در رابطه با MRI انجام شد. شخصی به نام رابی حدود 7 سال بعد از آن گزارش کاری در مورد MRI ارایه کرد و برنده جایزه نوبل شد. در سال 1946 فرد دیگری به نام پلاک آزمایشی را در مورد اجسام حجیم انجام داد و در سال 1952 جایزه نوبل را گرفت. در سال 1971 جینریک تصویر دو بعدی از MRI گرفت، و در سال 1973 هم تصویری از دو ماده غیر همجنس گرفت، و اولین تصویر از حیوانات زنده در سال 1974 گرفته شد و بالاخره MRI تجارتی در دهه 1980 پایهریزی شد.
همانگونه که کره زمین دارای دو نوع حرکت وضعی (حرکت به دور خود) و حرکت انتقالی (حرکت به دور خورشید) و نیز دو قطب مغناطیسی شمال و جنوب میباشد. هسته هر اتم نیز دارای حرکت وضعی (چرخش به دور خود) و نیز دو قطب میباشد. هسته حاوی پروتون (بار مثبت) میباشد و بنابراین هسته به عنوان یک ذره مثبت در حال چرخش میباشد. از آنجایی که ذرات باردار متحرک در اطراف خود میدان مغناطیسی تولید میکنند. از این خاصیت هسته اتمهای بدن برای تصویر سازی به شیوه MRI استفاده میشود. از آنجا که 70 درصد وزن بدن انسان را آب تشکیل میدهد و آب نیز از دو اتم هیدروژن و یک اتم اکسیژن تشکیل شده ، بنابراین هسته اتم هیدروژن برای تصویر سازی مناسب میباشد. زیرا بطور طبیعی و به مقدار زیاد در بافتهای بدن وجود دارد.
حال چنانچه این اتمهای هیدروژن در یک میدان مغناطیسی خارجی بسیار قوی قرار داده شوند، تعدادی از این هستهها با نظمی خاص در محور مغناطیسی جدید قرار گرفته و از حالت تصادفی اولیه خود خارج میشوند. در همان جهت به چرخش خود ادامه خواهند داد. حال اگر یک سیمپیچ القائی بدور این اتمهای هیدروژن چرخان قرار دهیم و در همین حال یک موج رادیویی با طول موج معین به اتمهای مذکور طوری برخورد کند که موجب انحراف محور اتمهای هیدروژن به میزان 90 درجه گردد. در این صورت پروتونها یک نیروی الکترو موتوری کوچک را تولید کند که بوسیله سیمپیچ القائی قابل اندازهگیری میباشد. پس از تقویت این جریان ضعیف میتوان آن را بوسیله اسیلوسکوپ نمایان کرد که این جریان به صورت نزولی کم میشود تا صفر شود و مدت زمانی که طول میکشد تا این جریان به صفر برسد را زمان T2 یا زمان استراحت عرضی مینامند.
حالا اگر ما یک موج رادیویی با طول موجی دوبرابر طول موج اولی به پروتونهایی که در همان جهت مغناطیسی میچرخند وارد کنیم، محور مغناطیسی آنها این بار 180 درجه تغییر جهت خواهد داد که دوباره مدت زمانی طول میکشد تا پروتونها به حالت اولیه بازگردند. این زمان نسبت به حالت قبلی افزایش مییابد و زمان استراحت شبکه چرخشی یا T1 نامیده میشود. زمانهای T1 و T2 برای بافتهای مختلف بدن ، متفاوت میباشد. لذا این زمانها پس از ورود به کامپیوتر مورد سنجش قرار گرفته و نوع بافت و عضو مربوط در کامپیوتر مشخص میشود. این اطلاعات به نقاط سیاه و سفید یا رنگی تبدیل و بر روی صفحه تلویزیون نشان داده میشود که در واقع تصویر یک مقطع از عضو مورد نظر میباشد. هر چه تعداد اتمهای هیدروژن در یک عضو بیشتر باشد، زمانهای T1 و T2 بیشتر و جزئیات یک تصویر مشهود تر میباشد. در MRI از سه جهت ساژیتال ، کورونال و ابلیک (مایل) میتوان از یک عضو تصویر سازی کرد.
این شیوه تصویربرداری برای بررسی بیماریهای کبدی ، کلیوی ، ریوی ، نارساییهای قلبی ، بررسی جریان خون ، بیماری وبا و کمخونی راسی شکل بسیار مؤثر میباشد. همچنین برای بررسی ماهیچه ، عروق ، تاندون و رباطها کاربرد دارد. اگر چه MRI نمیتواند استخوان را به تصویر بکشد، ولی با استفاده از آن میتوان مغز استخوان و ساختمانهای خیلی ریز را نمایان ساخت.
دستگاههای بدن
قلب | غدد | گوارش | خون و لنف | کلیه | چشم |
ریه | استخوان و مفاصل | مغز و اعصاب | پوست | گوش و حلق و بینی | بیماری ها ی خاص |